نقطه کوچکترین اثر سایش قلم روی کاغذ است؛ اما بلندترین مکث را در خوانش ایجاد میکند. این نشانه سادهترین نشانهٔ نگارشی است و کاربردهای ضمیمهای گوناگونی دارد. شناختهشدهترین و مهمترین کاربرد نقطه در پایان جملههای خبری است. در این نوشته، به کاربردهای اصلی و ضمیمهای نقطه میپردازیم.
۱. در پایان جملههای خبری
جنایت، اعتراضی است علیه شرایط نابسامانِ اجتماعی.
(فئودور داستایفسکی، جنایت و مکافات)
وظیفۀ ما این است که با زندگی عاشقانه و آموختن شناخت خداوند، در زندگی کنونی رستگاری را بیابیم.
(اروین د. یالوم، مسئلۀ اسپینوزا)
۲. پایان جملههای امر و نهی انشایی
امر و نهی اگر تأکیدی باشد، در پایانش علامت عاطفی میگذاریم و اگر حالت بدون تأکید یا انشایی داشته باشد، در پایانش نقطه میگذاریم.
همه را دوست بدار. به عدۀ کمی اعتماد کن و به هیچکس بدی نکن.
(سارا واینر، بخند و زندگی کن)
۳. پایان نقلقول یا پرسش غیرمستقیم
وقتی از سن و سالت پرسیدند، بهشان بگو مثل خود آنها از آن روزی که به دنیا آمدی، زندگی کردهای.
(آریولف دورفمن، اعتماد)
یکی از خبرنگاران از رئیسجمهور سؤال کرد سفرش چند روز به طول میانجامد.
۴. پس از نامهای اختصاری، مستعار و تخلصها
سال ۳۲۲ ق.م. (قبل از میلاد مسیح)
م. سرشک (تخلص محمدرضا شفیعی کدکنی)
ن.ک. نتایج پرتونگاری (نگاه کنید به)
۵. پس از اعداد یا حروف در لایهبندی
چهار اثر فلورانس اسکاول شین از چهار کتاب برتر این نویسنده تشکیل شده است:
۱. بازی زندگی و چگونگی انجام آن؛
۲. کلام تو عصای جادویی توست؛
۳. درِ مخفی کامیابی؛
۴. قدرت کلام.
جدول الف. ویژگیهای آماری دادهها
۶. در پایان ارجاعات
صادقی، علیاشرف و زهرا زندیمقدم، ۱۳۹۲، فرهنگ املایی خط فارسی، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
در این پژوهش اثبات شد که قابلیتهای سازمان روی عملکرد سازمان تأثیرگذارند (اسماعیلی و همکاران، ۱۳۷۵، ص ۷۰).
علامت نقطه در خط همهٔ زبانها بیحاشیه است و در فارسی هم قیلوقال زیادی راه نینداخته. وظایف مشخصی دارد و ظرایف خاصی ندارد؛ بهخاطر همین معمولاً کسی در گیروگورِ استفاده از آن نمیافتد.