مصدر فارسیِ ویراستن virazis از پیشوند vi به‌معنای دور از هم و razis به‌معنای نظم و ترتیب تشکیل شده است؛ این واژه معانی دو مصدر پیراستن و آراستن را در بر می‌گیرد. بنابراین ویرایش یا ویراستاری متن، به‌معنای مرتب‌کردن ظاهری و محتوایی متن است.
به‌کاربردن نشانه‌هایی همچون نقطه، ویرگول، نقطه‌ویرگول و... در متن نوشتاری را نشانه‌گذاری می‌گویند. واضح است که بدون نشانه‌های نگارشی در خوانش متن، دشواری یا اشتباه صورت می‌گیرد؛ لحن، سبکِ متن، تکیه و آهنگ کلمات مشخص نمی‌شود و حتی روابط دستوری میان اجزای جمله را نیز نمی‌توان به‌خوبی دریافت.
شیوۀ نگارش همزه در جایگاه‌های متفاوت، شکل‌های گوناگونی دارد که به آن می‌پردازیم. همچنین «ه» در جایگاه پایان واژه‌ها در زبان فارسی شکل‌های نوشتاری متفاوتی دارد.
در زبان فارسی نوشتن ضمیرهای ملکی و مفعولی قوانین خاص خود را دارد که در این مقاله به آن می‌پردازیم.
خط چهرۀ مکتوب و نوشته‌شدۀ زبان است. مجموعۀ اصول و قواعد زبان را «دستورزبان» و مجموعۀ اصول و قواعد خط را «دستورخط» نامیده‌اند.
سخن‌گفتن به فارسی برای فارسی‌زبانان کار ساده‌ای است اما نوشتن به همان آسانی نیست. هنگامی که نوشتن را آغاز می‌کنیم با مشکل املای درست واژه‌ها، نشانه‌گذاری، جمله‌بندی درست و... روبه‌رو می‌شویم.
زبان، پدیده‌ای است که از زبان‌های همجوار، عوامل فرهنگی، اجتماعی و... تأثیر می‌پزیرد. این نگرانی وجود دارد که زبان فارسی تحت تأثیر ساخت‌های زبان‌های بیگانه، بیش از حد در حال دگرگونی است و اگر بین تثبیت و تحول آن، نوعی تعادل برقرار نشود به‌مرور زمان سلامت خود را از دست می‌دهد.
ویرایش ساختاری-زبانی بر کاربرد درست قواعد دستور زبان، ضوابط زبان معیار، درست و نادرست در زبان، مسائل بلاغی-سبکی و یکدستی نحو زبان تکیه دارد.
واژه‌های ساختگی واژه‌هایی هستند که برای ساختن آن‌ها از زبان‌های دیگر الگو گرفته شده است. این الگو گاهی قیاس از کلمات فارسی است.
خطاهای واژگانی مهم در بخش‌های زیر است: کاربرد نادرست واژگان، تعابیر و الگوهای بیگانه؛ کاربرد نادرست واژگان، تعابیر و اصطلاحات فارسی؛ تکرار زائد واژگان (حشو)؛ واژگان عربی در فارسی.
اگرچه تأثیر و نفوذ زبان عربی در فارسی موجب غنای واژگانی زبان فارسی شده است؛ اما به‌دلیل بی‌توجّهی برخی نویسندگان یا کاربرد عوام، تعدادی نشانه‌های خاص عربی با کلمات فارسی به‌کاررفته و تأثیر منفی بر تولید واژگان زبان فارسی گذاشته است.
کاربرد نادرست قواعد دستور زبان فارسی اعم از صرفی و نحوی باعث به وجود آمدن خطاهای دستوری می‌شود.
مسأله درست است یا مسئله؟ به نام خدا یا به‌نام‌خدا؟ خانه‌ی خدا یا خانۀ خدا؟... اگر شما هم هنگام تایپ‌کردن با سؤال‌هایی از این دست روبرو می‌شوید، آدرس را درست آمده‌اید. اینجا ویراویراست است. یک ویراستار آنلاین که به شما کمک می‌کند...
ناهماهنگی نهاد با فعل، حذف بی‌قرینۀ فعل، کاربرد نادرست وجه وصفی، کاربرد نادرست افعال وجهی، ناهماهنگی زمان و وجه افعال...
عطف دو کلمه با یک حرف‌اضافه: دو کلمۀ معطوف به هم که هریک حرف‌اضافه‌ای مخصوص خود می‌خواهد، نباید با یک حرف‌اضافه به کار روند. زیرا آن حرف‌اضافه فقط مناسب یکی از آن‌هاست.
واژه عنصری است که در ساخت گروه استفاده می‌شود و به پدیده‌ای خیالی، واقعی، مادی یا انتزاعی در جهان خارج (جهانی که گویشور با آن آشناست.) دلالت می‌کند.
حشو یا زیاده‌گویی از کنار هم آمدن کلمه‌ها یا جمله‌های هم‌معنا، بدون اینکه برای آن دلیلی باشد، به وجود می‌آید...
واردکردن عناصر واژگانی از دیگر زبان‌ها یا گویش‌ها یکی از راه‌های گسترش واژه‌های زبان است. این کار را وام‌گیری می‌نامند. واژه‌ای که از زبان یا گویشی دیگر به زبان وارد شود وام‌واژه نامیده می‌شود.
کسرۀ اضافه در واژه‌هایی پایان‌یافته با «ه غیرملفوظ» باید به‌صورت «ی» میانجی بیاید؛ زیرا در نظام آوایی زبان فارسی نمی‌توان دو واکه (مصوت) را پشت هم ادا کرد.
فعل یا خودش به نهاد اسناد داده می‌شود یا کلمه‌ای را به نهاد اسناد می‌دهد. فعل یا به‌تنهایی یا به کمک وابسته‌هایی، در آن واحد به چهار مفهوم دلالت می‌کند.
زمان‌های فعل‌های ماضی: ماضی ساده، ماضی نقلی، ماضی استمراری، ماضی نقلی مستمر، ماضی بعید، ماضی ابعد، ماضی التزامی، ماضی مستمر، ماضی مستمر نقلی.
در این مقاله فعل‌های امر، دعا، ناگذر و گذرا، دووجهی، سببی، معلوم و مجهول، ربطی، کامل و ناقص، کمکی، شبه‌کمکی و غیرشخصی بررسی می‌شوند.
اگر شما هم اهل قلم هستید و می‌خواهید داستانی را به صورت نوشتار درآورد، شاید برایتان این سؤال بیاید که در شکسته‌نویسی چه اصولی را باید در نظر گرفت.
به نظر شما آیا مشکل اصلی در دستورخط این است که چه چیز را بچسبانیم و چه چیز را جدا کنیم؟
داشتن زمینۀ ذهنی و عوامل فنی و زبانی، برای ساده‌نویسی ضروری است. عوامل فنی و زبانی خود شامل 15 مورد است که در این بخش به موارد زیر می‌پردازیم.
در این مقاله به بررسی نرم‌افزار ویراستاری ویراویراست می‌پردازیم. ابتدا اندکی دربارۀ ویرایش و جایگاه ویراستاری در زبان فارسی سخن می‌گوییم.
ویرایش تخصصی (در متن تألیفی): اثر علمی-تحقیقی در سطح دانشگاهی اگر تألیفی باشد به ویرایش تخصصی نیاز دارد. ویراستار تخصصی ازنظر احاطۀ علمی باید در حد نویسنده و حتی بالاتر از او باشد.
اهمیت زیادی دارد که ویراستار اصل متن ترجمه‌شده را نیز در اختیار داشته باشد تا بتواند درستی برگردان را با آن بسنجد و همچنین در صورت نیاز توضیحاتی در پانوشت ارائه دهد.
شاخۀ ایرانی در هزارۀ اول ق. م. مسیح در ایران و افغانستان و شمال در منطقۀ میان مجارستان و ترکستان چین رایج بوده است. قدیمی‌ترین گونه‌های شاخۀ ایرانی که از آن‌ها آثار مکتوب وجود دارد، «اوستایی» و «فارسی باستان» است.
از دو زبان سکایی و مادی تنها تعدادی واژه در متن‌های مختلف به یادگار مانده است؛ اما از زبان‌های فارسی باستان و اوستایی آثار مکتوب بیشتری در دسترس است که می‌توان از آن‌ها به ساختار ایرانی باستان پی برد.
در این مقاله به بحث دربارۀ زبان فارسی باستان در گذر تاریخ می‌پردازیم و آثار مکتوب بازمانده را شرح خواهیم داد.
پس از بحث دربارۀ زبان فارسی باستان، اینک نوبت به آن رسیده تا دربارۀ خطی که فارسی باستان به آن نوشته می‌شد، سخن بگوییم:
گاهی در حین مطالعۀ کتاب، چه کتابی که توسط مؤلف نوشته شده باشد و چه مترجم آن را ترجمه کرده باشد و یا حتی در حین سخنرانی‌ها به خطاهایی برخورد می‌کنیم که بسیار تکرار می‌شوند.
در ویرایش یک زبان، استفاده از دستورالعمل خاص و یا تجویز نسخه‌ای که بتوان آن را در تمام موارد به کار برد، کار آسانی نیست. هنگامی که قصد داریم متنی را ویرایش کنیم، نیاز داریم که دربارۀ زبان موردنظرمان، هم آگاهیِ زبانی داشته باشیم و هم ذوق و شمّ زبانی.
خطاهای نوعی: گروه دوم از خطاهای رایج زبانی، خطاهای نوعی هستند که به ساخت صرفی و نحوی و الگوی بیانی و طرز تعبیر و نحوه و منطق بیان مربوط می‌شود.
در مقالۀ غلط‌های رایج زبانی بخش سوم، به انواع خطاهای نوعی ازجمله کاربرد فعل، کاربرد حرف اضافه، تعبیرهای نامناسب، ابهام، تعقید و ضعف تألیف پرداخته شد؛ در این مقاله گروه‌های دیگری از خطاهای نوعی را بررسی خواهیم کرد.
«زبان اوستایی» زبانی است که «اوستا» کتاب دینی زردشتیان به آن نوشته شده است و برای همین این زبان را «اوستایی» نامیده‌اند. به‌جز کتاب اوستا و اثرهای وابسته به آن، هیچ اثر دیگری به این زبان در دست نیست؛ در خود کتاب اوستا هم اشاره‌ای به نام اصلی این زبان نشده و حتی کلمۀ «اوستا» نیز در متن‌های اوستایی نیامده است.
همان‌طورکه در بحث دوره‌های زمانی زبان‌های ایرانی در مقالۀ پیشینۀ زبان فارسی بیان شد، زبان‌های ایرانی به‌صورت قراردادی به سه دوره تقسیم شده است: دورۀ ایرانی باستان، ایرانی میانه و ایرانی نو.
این مقاله ویژگی‌های یک «نویسندۀ خوب» را بیان می‌کند؛ بنابراین اگر تمایل دارید به یک نویسندۀ ماهر تبدیل شوید، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
یکی از فایده‌های درست‌نویسی، پاسداری از مرزهای زبان و فرهنگ کهن‌سال ایرانی است. اگر زبان‌ها اصالت و سلامت خویش را وادهند، پیری زودرس گریبان شما را می‌گیرد.
خطا گاه در گفتار است و گاه در نوشتار. بخش مهمی از خطاهای گفتاری، در گویش یا شکل تلفظ کلمه‌هاست. بخشی نیز میان گفتار و نوشتار مشترک است.
هرگاه کلمه یا عبارتی را به‌گونه‌ای به کار ببریم که با یکی از قواعد دستوری یا سنت‌های کهن نوشتاری یا طبیعی زبان فارسی سازگاری نداشته باشد، درگیر غلط انشایی شده‌ایم.
© تمام حقوق برای پردازشگران زبان ویرا محفوظ است. Designed BY IMAHOO
